فوتو داینامیک

فوتو داینامیک تراپی چیست و چگونه عمل میکند ؟

در طول قرن گذشته، رشد قابل توجه پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی در زمینه دندانپزشکی منجر به طیف وسیعی از روش های درمانی جدید شده است که دندانپزشکان می توانند از آنها استفاده کنند؛ این پیشرفت ها , مراقبت های دندانپزشکی بیماران را در قرن ۲۱ متحول کرده است
یکی از این پیشرفت ها استفاده از فوتو داینامیک تراپی (PDT) است که یک روش درمانی نوظهور و غیر تهاجمی است که شامل عوامل شیمیایی به عنوان فتوسنسایزر (PS)، نور با طول موج خاص و تولید اکسیژن تک حالته (Singlet Oxygen) و گونه های فعال اکسیژن (ROS) در حضور اکسیژن مولکولی درون زا برای از بین بردن سلول های یوکاریوتی ناخواسته (مانند بدخیمی های دهان) یا میکروارگانیسم های بیماری زا (مانند عفونت های باکتریایی، قارچی یا انگلی) می باشد
PDT یک روش درمانی جایگزین است که فرآیندهای فوتوفیزیکی و فوتو شیمیایی را با هم ترکیب می کند و منجر به اثرات بیولوژیکی می شود
این فرآیند شامل تحریک PS با نور (فرآیند فیزیکی) است که پس از آن واکنش های فوتو شیمیایی PS تحریک شده با سوبستراهای سلولی مختلف و اکسیژن مولکولی رخ می دهد و در نهایت منجر به مرگ سلول میشود
جالب توجه است که هر عنصر PDT به طور جداگانه غیر سمی است (به طور کلی، اگرچه برخی از PS ها ممکن است عوارض جانبی سمی را در دوزهای بالاتر ایجاد کنند)، با این حال، هنگامی که ماده حساس به نور , با نور با طول موجی خاص جفت می شود، واکنش شیمیایی حاصل منجر به تشکیل گونه های سمی میشود که باعث مرگ سلول از طریق مکانیسم های مولکولی مختلف می شود

مراحل فوتو داینامیک تراپی به طور خلاصه :

۱- تزریق یا استفاده موضعی از فتوسنسایزر: ماده حساس به نور (فتوسنسایزر) به ناحیه مورد نظر تزریق یا به صورت موضعی اعمال می‌شود. این ماده به طور انتخابی در سلول‌های بیمار تجمع پیدا می‌کند

۲- تابش نور با طول موج خاص: پس از گذشت زمان کافی برای تجمع فتوسنسایزر در سلول‌های بیمار، نور با طول موج مشخصی به ناحیه مورد نظر تابانده می‌شود

۳- فعال شدن فتوسنسایزر و تولید گونه‌های فعال اکسیژن: نور ساطع شده باعث فعال شدن فتوسنسایزر می‌شود و در نتیجه، گونه‌های فعال اکسیژن مانند رادیکال‌های آزاد تولید می‌شوند

۴- تخریب سلول‌های بیمار: گونه‌های فعال اکسیژن تولید شده به اجزای سلولی مانند DNA، پروتئین‌ها و لیپیدها آسیب می‌رسانند و در نهایت منجر به مرگ سلول‌های بیمار می‌شوند